AKCİĞER NAKLİNİN TARİHÇESİ -2.33- HYATT, İLK DOKU VE KEMİK BANKASININ KURULUŞU - 2025.09.28

Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.33- Hyatt, İlk Doku ve Kemik Bankasının Kuruluşu

Yüzbaşı George W. Hyatt (1920-1993)

1949 yılında sabaha karşı, dört denizciyi taşıyan bir araç Arlington, Virginia’da yoldan çıkarak bir ağaca çarptı. İki denizci hafif yaralarla kurtulurken, diğer ikisi boyun kırığı nedeniyle olay yerinde yaşamını yitirdi. Saat 07.00’de ölüm haberleri, Maryland’in Bethesda kentindeki ABD Donanması Hastanesi’ndeki “Vefat Edenler İşleri Masası”na ulaştı. Hastane yetkilileri, hemen doku bankasının müdürü olan ortopedi uzmanı Yüzbaşı Dr. George W. Hyatt’ı bilgilendirdi.

Hyatt, bu trajik kaybı yaşam kurtaran bir sürece dönüştürme fırsatı olarak gördü. Cenazelerin yaklaşık 32 kilometre uzaklıktaki hastane morguna naklini sağladı. Ardından en zor görev başladı: ailelere ölüm haberini vermek. İlk şoku atlatmaları için bir saat bekledikten sonra, aileleri tekrar arayarak vücut dokularının doku bankasında kullanılmasına izin verip vermeyeceklerini sordu. Her iki aile de onay verdi.

Yeraltındaki ameliyathanede, canlı bir ameliyattan bile daha titiz bir temizlik yapıldı. Çünkü en ufak bir kontaminasyon, tüm bankanın işlevini riske atabilirdi. Saat 14.05’te Dr. Hyatt, iki cerrah yardımcısı, bir hemşire ve beş özel eğitimli sağlık görevlisiyle birlikte ilk naaş üzerinde çalışmaya başladı.

Cerrahlar, çıkan ve inen aorttan uzun damar parçaları çıkardı. Dermatomi adı verilen özel bir cihazla gövde ve bacaklardan yalnızca 0,38 milimetre kalınlığında deri alındı. Ardından uyluklardan fasya (bağ dokusu) ve leğen kemiği çıkarıldı. Her doku parçası ölçüldü, etiketlendi ve saklamaya hazırlandı. Operasyonlar ertesi gün sabaha karşı 03.30’da tamamlandı. “Ex Morte Vita” (Ölümden Gelen Hayat) yazılı kapılar kapatıldığında, geride büyük bir özenle yürütülmüş bir cerrahi süreç kalmıştı.

Yüz ve boyun gibi görünür bölgelerden asla doku alınmadı; cenazeler, iz bırakılmadan memleketlerindeki cenaze evlerine gönderildi.

İki denizciden alınan bu hayati biyolojik materyaller, “Ölümden Gelen Hayat” felsefesiyle hastaların eksik ya da hasarlı dokularını desteklemek ve yeniden yapılandırmak üzere kullanılacaktı. Dr. Hyatt, bu dokularla yaklaşık 75 hastanın iyileşme sürecine doğrudan katkı sağlayabilecekti.

Yeni materyaller dondurularak kurutuldu, envanter güncellendi. Doku bankası, enfeksiyon riski taşıyan veya kanser geçmişi olan donörlerden doku kabul etmiyor; bu nedenle bağışlar çoğunlukla kalp krizi ve trafik kazası gibi ani ölümlerden geliyor. Son beş yılda, 104 donörden alınan dokularla ABD genelinde görev yapan 150 cerrah, yaklaşık 1000 hastaya tedavi imkanı sundu.

İşte 1949’da Bethesda’da Yüzbaşı Dr. George W. Hyatt tarafından kurulan ABD Donanması Doku Bankası’nın hikayesi—dünyanın ilk doku ve kemik bankası. “Ölümden yaşam yaratmak” misyonuyla başlayan bu öncü girişim, yalnızca tıbbi bir ilk değil; bugün hala geçerliliğini koruyan etik ve teknik standartların temelini atan bir dönüm noktasıdır.

Gelecek Konu: Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.32- Murray, Kadaverik Donörden İlk Başarılı Deri Nakli 

KAYNAKÇA:

1. PAHSSc - Türkiye'de Akciğer Naklinin TarihçesiPAHSSc - Türkiye'de Akciğer Naklinin Tarihçesi
2. A History of Organ Transplantation: Ancient Legends to Modern Practice - David Hamilton - 2012
3. The US Navy Tissue Bank: 50 years on the cutting edge - 2000
4. Medicine: Life from Death | TIME - 1956
   
   
   

Yazan: Kamil Hamidullah / KASIM 2023
Önceki güncelleme: 
Son güncelleme: Kamil Hamidullah / Eylül 2025

Önceki Konu: Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.32- Murray, Kadaverik Donörden İlk Başarılı Deri Nakli 

#AkciğerNakli #PAHSSc #LungTransplant #OrganBağışı #OrganNakli #OrganDonation #LTx #GeorgeHyatt #DokuBankası