AKCİĞER NAKLİNİN TARİHÇESİ -2.23- SHAMOV - KADAVRADAN ORGAN NAKLİ MÜMKÜN - 2025.04.27

Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.23- Shamov - Kadavradan Organ Nakli Mümkün

Vladimir Nikolaevich Shamov (1882-1962)

 
Ölümle hayat arasındaki sınır düşündüğümüz kadar keskin olmayabilir. Vladimir Petrovich Filatov (1875-1956), kadavradan alınan korneayla yaptığı nakil çalışmalarıyla bu düşüncenin kapısını araladı. Onun deneyleri, ölümden sonra da bazı dokuların işlevlerini sürdürebileceğini göstererek tıpta yeni bir dönemin habercisi oldu.

Bu fikri daha da ileri taşıyan isim, Kharkov Tıp Enstitüsü Fakülte Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Profesör Vladimir Nikolaevich Shamov (1882-1962) idi. 1928 yılında Dnipro’da düzenlenen III. Tüm Ukrayna Cerrahlar Kongresi’nde, meslektaşı Mikhail Haritonoviç Kostyukov (1895–1972) ile birlikte yürüttüğü çarpıcı deneyleri sundu: Ölmüş köpeklerden alınan kanı, ağır kansızlığa uğratılmış canlı köpeklere nakletmek.
 

Shamov'un araştırmasının arkasındaki düşünce devrim niteliğindeydi: sıcak kanlı bir canlıdan ölüm sonrası alınan doku ve organlar, kan dolaşımı ve metabolizma yeniden sağlandığında işlevlerini sürdürebilirdi. Bu teorisi, dönemin önemli bilim insanlarından Fedor Andreevich Andreev'in (1879-1952) görüşleriyle destekleniyordu. Andreev, ölümün sanıldığı gibi ani gerçekleşen bir olay değil, aşamalı ilerleyen bir süreç olduğunu ve farklı organ ile dokuların bu sürecin sonuna değişik hızlarda ulaştığını savunuyordu. 

Araştırmaları iki temel soruya yanıt arıyorlardı:

1. Kadavra (bağışında) kanında herhangi bir toksisite var mıydı?
2. Ve alıcı bir bedende yeterince işlev görebilen canlı bir doku olarak görev yapabilir miydi?

Deneyler oldukça radikal bir yaklaşım içeriyordu. Önce deney köpeğinin dolaşımdaki kanının %70’i çıkarıldı, ardından kan dolaşımı sıcak tuzlu su ile yıkanarak kansızlaşma oranı %90’a kadar yükseltildi. Bu ağır işlem sonrası, kritik durumdaki deney köpeğine, 11 saat önce ölmüş bir başka köpekten alınan kadavra kanı nakledildi. Sonuç şaşırtıcıydı, deney köpeği nakil sonrası hızla hayata geri döndü. 11 saat boyunca cesette beklemiş olan kanın sağlıklı bir şekilde yeni bir canlıda işlevini sürdürmesi, dokunun toksik olmadığını ve kadavra dokularının yaşama uyumluluğunu kanıtlıyordu.

Kadavradan gerçekleştirilen kan nakli deneyleri, ölüm sonrası bazı doku ve organların hala işlevlerini koruyarak canlı bir organizmaya hayat verebileceğini gösterdi. Bu bulgulara dayanarak Shamov, cesedin ölümün ilk saatlerinde tamamen işlevsiz kabul edilmemesi gerektiğini vurguladı:

"Bazı doku ve organlar ölümden sonra da işlevlerini sürdürebilir ve yaşayanlara hayat verebilecek değerli nakil imkanı sunabilir."

Bu araştırmalar, modern organ nakli tıbbının temellerini atan önemli adımlardan biri olarak tarihe geçmiştir. Shamov'un vizyonu, ölüm sonrası organ ve dokuların yaşayanlar için kurtarıcı kaynaklar olabileceğini göstermiş ve kadaverik organ bağışının yolunu açmıştır. ²

Gelecek Konu: Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.24- Yudin - Kadavradan İlk Kan Nakli ve İlk Kan Bankasının Kuruluşu 

KAYNAKÇA:

1. PAHSSc - Türkiye'de Akciğer Naklinin Tarihçesi
2. Transfusion of cadaveric blood an outstanding achievement of Russian transplantation, and transfusion medicine (to the 85th anniversary since the method establishment) - 2015

Yazan: Kamil Hamidullah / KASIM 2023
Önceki güncelleme: 
Son güncelleme: Kamil Hamidullah / NİSAN 2025

Önceki Konu: Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.22- Fleming - Antibiyotiğin Doğuşu - Penisilinin Keşfi 

#AkciğerNakli #PAHSSc #LungTransplant #OrganBağışı #OrganNakli #OrganDonation #VladimirShamov #KadaverikBağış #LTx #VefatenBağış