AKCİĞER NAKLİNİN TARİHÇESİ -2.19.4- JABOULAY - İNSANA İLK ORGAN NAKİL (KSENOTRANSPLANTASYON) DENEMESİ - 2025.04.04

Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.19.4- Jaboulay - İnsana İlk Organ Nakil (Ksenotransplantasyon) Denemesi

Mathieu Jaboulay (1860-1913)

Alexis Carrel (1873-1944)’in hocası, Fransız cerrah Jaboulay, 1906 yılında idrar üretimiyle sonuçlanan tarihteki ilk klinik böbrek xenotransplantasyonunu (hayvandan insana organ nakli) gerçekleştirdi.

Jaboulay, hayvan böbreklerinin idrar üretimini başlatabileceğini ve bu sayede böbrek yetmezliği olan hastaların tedavisinde kullanılabileceğini düşünüyordu.

İlk nakil 24 Ocak 1906’da, 48 yaşında, oligüri (az idrar yapma), yüksek tansiyon, baş ağrısı, işitme ve görme kaybı gibi belirtiler gösteren bir kadın hastaya yapıldı. Donör olarak bir domuz seçildi ve hayvan operasyondan üç saat önce öldürüldü. Sol böbrek, çıkarıldıktan sonra bileşimi tam olarak bilinmeyen sıcak bir "yapay serum" içinde bekletildi.

Hastanın sol kolunun dirsek çukurundaki damarlar açıldı ve domuz böbreği bu bölgeye yerleştirildi. Böbrek açıkta bırakıldı. Renal arter (böbrek atardamarı), hastanın humeral arterinin (üst kol atardamarı) merkezi ucuna, renal ven ise median sefalik vene (ön kol toplardamarı) dikildi. Jaboulay, eğer xenotransplantasyon klinik uygulamada yaygınlaşırsa, dirsek çukurunun cerrahiye kolay erişim açısından ideal bir bölge olacağını düşünüyordu.

Cerrahi sırasında Esmarch bandajı kullanıldı; bu bandaj, ameliyat bölgesine giden kan akışını geçici olarak durdurarak cerrahların daha kontrollü ve kanamasız bir ortamda çalışmasını sağlıyordu. Bandaj çıkarıldığında, humeral arter aracılığıyla böbreğe kan akışı sağlandığı gözlendi. Operasyon bölgesi kapatılıp pansuman yapıldıktan sonra, nakledilen böbreğin yaklaşık 1500 mL idrar ürettiği kayda geçti.

Ancak üçüncü günün sonunda böbreğin artık çalışmadığı anlaşıldı ve aynı gün çıkarıldı. Jaboulay, başarısızlığın nedenini damar tıkanıklığı (tromboz) olarak yorumladı ve bu durumu kendi dikiş tekniğine bağladı. Günümüzde ise bu tür başarısızlıkların büyük olasılıkla alıcının bağışıklık sistemi tarafından gerçekleşen doku reddinden kaynaklandığı bilinmektedir—o dönemlerde bu immünolojik tepkime henüz bilinmiyordu.

Jaboulay, 9 Nisan 1906’da ikinci bir denemede, 50 yaşındaki bir kadına keçiden alınan bir böbreği aynı aynı yöntemle nakletti. Ancak sonuç yine değişmedi. İlk hasta nakilden üç gün sonra hayatını kaybederken, ikinci hasta dokuz gün içinde yaşamını yitirdi.

Gelecek Konu: Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.20- Hustin ve Agote - Dolaylı Kan Nakli 

KAYNAKÇA:

1. PAHSSc - Türkiye'de Akciğer Naklinin Tarihçesi
2. The Prehistory of Transplantation: up to the 1950s - GIN - 2002
3. A History of Organ Transplantation: Ancient Legends to Modern Practice - David Hamilton - 2012
4. (PDF) Mathieu Jaboulay (1860-1913) and His Innovations in Vascular and General Surgery - 2020
5. Organ transplantation - Wikipedia
6. Mathieu Jaboulay - Wikipedia
7. Mathieu Jaboulay's (1860–1913) contribution to xenotransplantation - 2022
8. Greffe de reins au pli du coude par soudures artérielles et veineuses - Mathieu Jaboulay - 1906
9. History Of Renal Transplant - 2017

Yazan: Kamil Hamidullah / KASIM 2023
Önceki güncelleme: 
Son güncelleme: Kamil Hamidullah / MAYIS 2025

Önceki Konu: Akciğer Naklinin Tarihçesi -2.19.3- Carrel ve Guthrie - İlk Fonksiyonel Organ Nakli Denemesi 

#AkciğerNakli #PAHSSc #LungTransplant #OrganBağışı #OrganNakli #OrganDonation #MathieuJaboulay #Ksenotransplantasyon #LTx #BöbrekNakli